Wij zijn na vijf jaar wel uitgepraat over Coen, tijd voor de echte uitdagingen
donderdag 15 mei stemde de gemeenteraad over de opzet van een tweede seizoen stadsgesprekken. Er komen drie gesprekken: over armoede, over racisme en discriminatie, en – opnieuw – over het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen op de Roode Steen. Wij stemden tegen het onderdeel over Coen (optie B). Omdat het ons veel te ver gaat
Blog door Robert Vinkenborg
Even terug: hoe begon dit eigenlijk?
In 2020 waaiden in de nasleep van de Amerikaanse Black Lives Matter-protesten ook in Nederland demonstraties over ons koloniale verleden over. In Hoorn richtte de aandacht zich op het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen – een VOC-leider die in de zeventiende eeuw verantwoordelijk was voor keihard koloniaal geweld, met name in Azië.
De protesten verliepen onrustig. Er was geweld. Een journalist werd mishandeld. Meerdere mensen zijn veroordeeld. Toch kreeg het onderwerp een politieke lading. In het coalitieakkoord dat in 2022 werd gesloten, werd in één bijzin afgesproken dat er stadsgesprekken zouden komen over “het slavernijverleden en de rol van Coen”. Wat dat precies betekende, bleef vaag.
In 2023 besloot de raad daarom zelf de regie te pakken. Een raadswerkgroep werd gevormd. Die moest samen met het college werken aan een nieuwe reeks stadsgesprekken – over verschillende gevoelige thema’s. De gesprekken over armoede en discriminatie liepen goed. Maar over Coen bleek geen overeenstemming. En het proces, dat al jaren stroef liep, liep verder vast.
Zouteloos compromis
Na maanden trekken en duwen werd een ‘keuzemenu’ aan de raad voorgelegd: vier opties (A t/m D) voor het gesprek over Coen. De meerderheid koos voor optie B: een stadsbijeenkomst in 2025, die moet leiden tot aanbevelingen aan de raad – met als doel een politiek besluit over het standbeeld vóór de verkiezingen van 2026.
Wij stemden tegen. Omdat dit het zoveelste politiek gestuurde proces is rond een onderwerp dat al jarenlang vastzit. En omdat we vinden dat andere onderwerpen véél urgenter zijn.
Armoede is letterlijk een kwestie van leven of dood
In onze stad leven duizenden mensen in armoede. Zij leven gemiddeld negen jaar korter dan mensen met een goed inkomen. Kinderen krijgen minder kansen. En het gebeurt nog steeds: over mensen wordt beslist, in plaats van met hen te praten.
Neem de wijk Kersenboogerd. Kwetsbaar, met veel bewoners die het moeilijk hebben. En precies dáár is nu besloten één wijk aan te sluiten op het warmtenet. Een enorme verandering – met gevolgen voor ieders portemonnee en leefomgeving. Toch voelen veel bewoners zich totaal niet gehoord. De participatie? Op papier geregeld. In de praktijk: gemiste kansen, gemiste stemmen.
Dat is precies waar stadsgesprekken over moeten gaan. Daar kunnen we als raad van leren. Daar kunnen we samen iets aan verbeteren.
En Coen dan?
Het gesprek over het standbeeld sleept zich nu al vijf jaar voort. Het begon met geweld, liep uit op demonstraties, en groeide uit tot een gepolariseerde strijd. Zelfs de burgemeester kwam onder vuur te liggen.
Intussen wordt gemeenschapsgeld ingezet om organisaties te subsidiëren die die polarisatie eerder versterken dan helpen oplossen. En de voorgestelde gespreksmethodiek? We hebben hem zelf meegemaakt. Laten we het netjes zeggen: het heeft ons niet overtuigd. Je kweekt waarschijnlijk meer begrip met een avondje bowlen.
Genoeg is genoeg
Wij zijn niet tegen gesprekken. We zijn niet tegen reflectie op de geschiedenis. Maar we zijn wél tegen een eindeloos proces dat steeds opnieuw uitmondt in verwarring, ruzie en verdeeldheid.
Wij willen door. Naar gesprekken die er écht toe doen. Over antisemitisme. Over discriminatie van woonwagenbewoners. Over vrouwen die als seksslavin van IS zijn gevlucht en hier in Nederland veiligheid zoeken.
Dát zijn verhalen die gehoord moeten worden. Dáár moeten we stadsgesprekken over voeren. En als we daar als raad iets aan willen doen, dan is dat de moeite waard.
Over Coen zijn wij na vijf jaar echt wel uitgepraat.”
Robert Vinkenborg – namens de partij ÉénHoorn
Fractie Van Beusekom/Vinkenborg